Otonom Araçlar
Otonom ne demek?
Otonom kavramı teknoloji dünyasında temel olarak kendi başına hareket edebilen, karar alabilen ve bunu uygulayabilen, kısacası yapay zeka ile birleşerek ve insana ihtiyaç duymayan yapılar için kullanılmaktadır.
Otonom araç, bilinen diğer adlarıyla robot araba, sürücüsüz araba, çevresini algılayabilen ve çok az insan girdisi veya hiç girdi olmadan hareket edebilen bir otomobil türüdür.
Otonom sürüş seviyeleri nelerdir?
İngilizcesi Society of Automotive Engineers (SAE) olan Otomotiv Mühendisleri Cemiyeti tarafından bir grup mühendisin çalışmaları sonrasında konuya çözüm bulmak için 2014 yılında otonom araç seviye standartlarını belirlemişlerdir.
Otonom araç sürüş standartları için 5 farklı seviye kriteri belirlenmesine rağmen direksiyon ile sürüşe “Seviye 0” dedikleri için bazıları 6 farklı seviye olduğunu iddia etse de gerçekte otonom sürüş olarak nitelendirilen teknoloji 5 farklı seviyeye sahiptir.
Birinci ve ikinci seviye otonom sürüşte sorumluluk insandayken; üçüncü, dördüncü ve beşinci seviye otonom sürüşte kontrol sistem tarafından gerçekleştirilmektedir.
SEVİYE 0 — OTONOM OLMAYAN:
Sürüş konusunda tüm sorumluluğun sürücüde olduğu durumu içermektedir.
SEVİYE 1 — SÜRÜCÜ ASİSTANI:
Araç çeşitli durumlarda direksiyon yönlendirmesi hızlanma, frenleme konusunda sürücüye destek olabilir fakat yine de tüm sorumluğun sürücüye ait olduğu seviyedir.
SEVİYE 2 — KISMİ OTONOM:
Araç izin verildiği durumlarda direksiyonu ve hızı kontrol edebilir ancak sürücü her zaman müdahale edebilir durumda olmalıdır. Burada da sorumluluk yine de sürücüye aittir.
SEVİYE 3 — KOŞULLU OTONOM:
Araç direksiyonu ve hızı kontrol eder, sensörleriyle çevre kontrolünü sağlar fakat gerekli durumlarda müdahale etmek için insan hazır beklemelidir. Bu araçlar insan dikkatine ihtiyaç duymadan 60 km/h altında hız yapabilmektedir ve bu araçların direksiyonu bulunur.
SEVİYE 4 — YÜKSEK OTONOM:
Araç direksiyon idaresi, frenleme, hızlanma/yavaşlama, araç ve yol takibi gibi her detayı kontrol eder ve karar gerektiren şerit değiştirme, dönme, sinyal verme gibi olaylara cevap verebilir. Bu araçlar henüz seri üretime girmediği gibi birçok ülkede yasal olarak da henüz kullanıma uygun değillerdir.
SEVİYE 5 — TAM OTONOM:
Son seviye olan Tam otonom araçlar ise hiçbir insan müdahalesine gerek duyulmadan direksiyon idaresi, gaz ve fren pedallarıyla hızlanma gibi tüm hareketleri gerçekleştirebilen, çevre kontrolü ve trafik sıkışıklığı gibi özel durumlarda yapay zeka desteği ile karar alabilen bir insanın yapabileceği herşeyi yapabilen araçlardır. Bu tür araçlarda bir direksiyonun bulunmasına bile gerek yoktur. Henüz prototip aşamasında olan bu otomobiller de birçok ülkede yasal olarak da henüz kullanıma uygun değillerdir.
Peki bu otonom araçlar hayatımızda neyi değiştirecek diye soracak olursak herhalde çoğumuzun vereceği cevap trafik kazaları azalacak yönünde olacaktır. İstatistiklere göre trafik kazalarının %94 ü insan hatası yüzünden yaşanıyor. Uykusuzluk, telefonla konuşma, aşırı hız, yorgunluk, alkol, kurallara uymama gibi durumlar yaşanmadığında trafik kazalarının azalması kaçınılmaz olacaktır.
Son olarak ; Otonom araçlar gelecekte sıradanlaşacak ve muhtemelen önümüzdeki yıllarda bu konuda çok büyük ve önemli gelişmelere insanlık olarak tanıklık edeceğiz.
